Poprawność językowa moją przyjaciółką
Autor i nauczyciel wprowadzający innowację: mgr Paulina Szafrańska
Rodzaj innowacji: programowo-metodyczna
Czas realizacji: II semestr 2023 r. (25.01-30.04)
Innowacja obejmuje: klasy V i VI, będzie realizowana na lekcjach języka polskiego
(raz w miesiącu) oraz w ramach zajęć dodatkowych Klub Miłośników Kultury i Języka Polskiego
Motywacja wprowadzenia innowacji: Innowacja została opracowana w wyniku analizy języka używanego przez uczniów w wypowiedziach ustnych i pisemnych.
Kultura języka to dbałość o poprawność językową, wynikająca ze świadomego posługiwania się językiem w sytuacjach komunikatywnych. Jest to umiejętność mówienia i pisania zgodnego z przyjętymi normami. Na kulturę języka wpływają następujące elementy: zasób słownictwa, etykieta językowa, poprawność językowa oraz stosowanie odmiany literackiej polszczyzny.
Współczesna młodzież nie zwraca uwagi na poprawność języka, jakim posługuje się na co dzień, zarówno w mowie jak i w piśmie. Poprawna polszczyzna sprawia mnóstwo trudności młodym Polakom, którzy przyzwyczajeni są do krótkich, lakonicznych wypowiedzi. Jest to efekt komunikowania się poprzez SMS-y i portale społecznościowe, gdzie aspekt poprawnościowy schodzi na dalszy plan. Większości zależy wyłącznie na tym, aby adresat zrozumiał wypowiedź, w której dominuje język potoczny, wyrażenia skrótowe często pochodzące ze slangu młodzieżowego. Młodzież rzadko dziś sięga po książki, co sprawia, że ich zasób słownictwa jest bardzo ubogi.
Warto zastanowić się, co należałoby zmienić, aby kultura języka naszych uczniów była na wyższym poziomie. Po pierwsze trzeba zadbać o poprawność wypowiedzi pod względem składniowym i leksykalnym. Należy położyć nacisk na fleksję, aby uczniowie prawidłowo odmieniali wyrazy oraz ortografię, aby nie popełniali rażących błędów. Ponadto warto poszerzyć zakres słownictwa. Dodatkowo należy zwrócić uwagę uczniów na poprawną wymowę wyrazów. Uświadomić im, że pewne formy wymowy są błędami językowymi.
Proponowana innowacja pedagogiczna Poprawność językowa moją przyjaciółką została opracowana w celu promowania poprawności języka ojczystego wśród uczniów
kl. V-VI. Zajęcia w ramach innowacji będą stawiać poprawność wypowiedzi pisemnej jak i ustnej na pierwszym miejscu. Poruszona zostanie również kwestia czytelnictwa w Polsce, ponieważ dzięki literaturze pięknej uczniowie wzbogacają swoje słownictwo i utrwalają prawidłowe wzorce językowe. Dlatego podczas lekcji, a także zajęć dodatkowych towarzyszyć będą nam teksty literackie, aby ćwiczyć odmianę trudnych wyrazów, utrwalać nietypową pisownię, jak również dokonywać analizy językoznawczej budowy zdań. Rozwijanie wrażliwości na kulturę języka przybierać będzie różne formy: gry i zabawy językowe, spotkania z językoznawcami (wykłady online) oraz konkursy (ortograficzny, poprawnej polszczyzny). Ponadto uczniowie będą kształtować umiejętność autokorekty własnych wypowiedzi, a także współdziałania w grupie.
Cel główny:
- podniesienie poziomu kultury języka wśród uczniów.
Cele szczegółowe:
- rozbudzenie zainteresowania uczniów językiem ojczystym;
- pogłębienie świadomości językowej uczniów, poznanie pojęć tj.: norma wzorcowa, norma użytkowa, błąd językowy;
- uwrażliwienie uczniów na potrzebę posługiwania się poprawną polszczyzną;
- kształtowanie umiejętności rozróżniania błędów językowych od form poprawnych;
- doskonalenie umiejętności poprawnego pisania i mówienia w języku ojczystym, unikanie określeń z języka potocznego;
- doskonalenie praktycznych umiejętności, w tym językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych;
- kształtowanie umiejętności autokorekty wypowiedzi;
- doskonalenie umiejętności wykorzystywania zdobytej wiedzy w praktyce.